Bazı mükellefler vergi ödevlerini yerine getirdiği ve vergisini düzenli ödediği için bir takım mükâfatlar beklemektedir. Çünkü vergisini düzenli ödemeyen, ödevlerini yerine getirmeyen mükelleflerle aynı konumda olmak istememektedirler. Vergi bilinci yerleşmiş düzgün mükellef olarak bilinen, vergi görevini eksiksiz yerine getiren mükellefleri memnun etmesi açısından, vergi idaresi önemli bir adım atmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121. maddesiyle; vergisini zamanında ödeyen ve belirtilen diğer şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’ini, ödenmesi gereken vergiden indirme imkânı getirilmiştir.
%5 Vergi İndiriminden Kimler Yararlanabilir?
Belirtilen şartları taşımaları kaydıyla;
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri,
- Kurumlar vergisi mükellefleri (Anonim veya Limited şirketler, Kooperatifler, Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, İktisadî kamu kuruluşları, İş ortaklıkları gibi),
- Basit usul mükellefleri,
%5 vergi indiriminden yararlanabilir.
%5 Vergi İndiriminden Kimler Yararlanamaz?
- Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler,
- Sigorta ve reasürans şirketleri,
- Emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları,
- Ücret veya kira geliri elde edenler,
- Kazancı sadece menkul sermaye iradından veya diğer kazanç ve iratlardan oluşan gelir vergisi mükellefleri,
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler ile kullananlar (Kaçakçılık suçu işleyenler),
Belirtilen şartları taşısalar dahi %5 vergi indiriminden yararlanamaz.
%5 Vergi İndiriminden Yararlanma Şartları Nelerdir?
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekir.
Örneğin; 2018 takvim yılı için 2018 yılında verecek olduğu beyanname ile vergi indiriminden yararlanacak olan mükellefin 2017 ve 2016 yılına ilişkin beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerinde kanuni süresi içinde ödenmiş olması gerekir.
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmamalıdır.
Örneğin; İndirimden 2018 takvim yılı için verilecek beyanname ile yararlanılması durumunda, 2018, 2017 ve 2016 yıllarında haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekir.
- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 TL üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmamalıdır.
- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında kaçakçılık suçu fiillerinin işlenmemiş olması gerekir.
Örneğin; vergi indirimi uygulamasından 2018 takvim yılı için yararlanacak olan mükellefin 2014, 2015, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında kaçakçılık fiili işlememiş olması gerekir.
Ayrıca aşağıdaki şartları da taşımaları gerekmektedir:
- Vergi indiriminden yararlanabilmek için sadece gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken tüm beyannamelerin yasal süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden bütün vergilerin de yasal süresinde ödenmesi gerekmektedir. (Her bir beyanname itibarıyla 01.2019 tarihi itibariyle 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.)
- Hesaplanan indirim tutarı, her şart ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamayacaktır. (01.01.2019 tarihinden itibaren bu tutar 1.200.000,00-TL olarak uygulanacaktır.)
- İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecek olup bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.
Şartları Taşımadığının Sonradan Tespiti Halinde Vergi İdaresinin Yapacağı İşlemler
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim nedeniyle alınmayan vergiler bu kez vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın mükelleften istenilecektir.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanın gerçek durumu yansıtmadığının, indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi halinde de yine indirim nedeniyle alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın mükelleften istenilecektir.
Kanuni süresi içinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Sonuç
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi uygulaması şartlarının ağır olduğu söylenebilir. Ancak beyannamelerini kanuni süresinde veren ve vergisini düzenli ödeyen mükellefler, 01.01.2018 tarihinden itibaren verilen beyannamelerde gelir ve kurumlar vergisinden %5’lik bir avantaj sağlayacaklardır.